بحران گاز و کاهش ذخایر گازی در اروپا

بر اساس داده‌های مؤسسه زیرساخت گاز اروپا (GIE)، ذخایر اتحادیه اروپا در ۹ فوریه به ۵۶.۹۵ میلیارد متر مکعب (bcm) رسید که ۲۱.۴۵ میلیارد متر مکعب کمتر از سال گذشته و ۸.۰۹ میلیارد متر مکعب کمتر از میانگین پنج‌ساله بود. کاهش هفتگی تا ۹ فوریه ۴.۹ میلیارد متر مکعب بود که ۳۷٪ بیشتر از میانگین پنج‌ساله (۳.۵۸ میلیارد متر مکعب) و تقریباً دو برابر کاهش در مدت مشابه سال گذشته (۲.۵ میلیارد متر مکعب) بود. توقف ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین بخش عمده‌ای از کاهش ماهانه (۱.۴۷ میلیارد متر مکعب) را تشکیل داد، هرچند که کاهش ۰.۸۲۴ میلیارد متر مکعبی در جریان گاز از نروژ نیز نقش قابل توجهی داشت.

با در نظر نگرفتن جریان‌های ترانزیتی، واردات گاز خط لوله‌ای روسیه به اتحادیه اروپا در ژانویه ۲۰۲۵ تنها ۱.۳۶۲ میلیارد متر مکعب بود که ۹۰٪ کمتر از ژانویه ۲۰۲۱ است. تحلیلگران کالایی در بانک استاندارد چارترد پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت بازگشت دما به حالت عادی در بقیه زمستان نیمکره شمالی، موجودی‌ها در پایان ماه مارس به حدود ۴۴ میلیارد متر مکعب خواهد رسید، در حالی که ادامه کاهش‌های بزرگ‌تر از حد معمول اخیر، سطح ذخایر پایان فصل را به ۳۹.۱ میلیارد متر مکعب کاهش خواهد داد. پیش‌بینی حداقل ذخایر در پایان فصل ۲۹ میلیارد متر مکعب کمتر از سال گذشته خواهد بود، اما حدود ۱۰ میلیارد متر مکعب بیشتر از سال ۲۰۲۲، پس از حمله روسیه به شرق اوکراین است.

 

استاندارد چارترد (StanChart) به یک یافته جالب دیگر رسیده است: قیمت‌های بالای گاز در حال سرکوب تقاضای صنعتی هستند. تحلیلگران این بانک می‌گویند شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد تقاضای صنعتی گاز در اروپا که به قیمت حساس است، در ژانویه به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است، به‌ویژه در نیمه دوم ماه که نشانه‌های تقاضا، علی‌رغم هوای سرد، به طرز غیرمنتظره‌ای ضعیف بود.

StanChart برآورد می‌کند که تقاضای گاز اتحادیه اروپا در ژانویه به‌طور متوسط ۱.۴۶۹ میلیارد متر مکعب در روز (bcm/d) بوده که تنها ۴ میلیون متر مکعب در روز (mcm/d) بیشتر از سال گذشته است. این افزایش اندک ۰.۳٪ در مقایسه با رشد ۱۰.۴٪ در نوامبر و ۶.۸٪ در دسامبر، نشان‌دهنده کاهش شدید سرعت رشد تقاضا است.

به گفته StanChart، این کاهش شدید در رشد تقاضا، علیرغم دمای پایین‌تر، نشان می‌دهد که بخشی از تقاضای حساس به قیمت ممکن است کاهش یافته باشد.