سقوط درآمد نفتی روسیه؛ فشار تحریم‌ها، نرخ بهره و مازاد عرضه جهانی

صنعت نفت روسیه در سال ۲۰۲۵ با فشارهای بی‌سابقه‌ای از سوی بازار جهانی، تحریم‌های غرب و سیاست‌های پولی داخلی مواجه شده است. کاهش قیمت جهانی نفت خام، تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا، و نرخ بهره بالا در روسیه باعث افت شدید سود شرکت‌های نفتی این کشور در نیمه اول سال شده‌اند. شرکت روس‌نفت، بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت روسیه، اعلام کرد که سودش نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۸ درصد کاهش یافته است. مدیرعامل این شرکت، ایگور سچین، هشدار داد که مازاد عرضه جهانی ممکن است در سه‌ماهه چهارم سال به ۲.۶ میلیون بشکه در روز برسد و ضعف قیمت‌ها را تا سال ۲۰۲۶ ادامه دهد.

شرکت‌های دیگر نیز با افت درآمد مواجه شده‌اند. لوک‌اویل، دومین شرکت بزرگ نفتی روسیه، کاهش ۵۱ درصدی سود را گزارش کرده، هرچند جزئیات مالی آن در وب‌سایت شرکت منتشر نشده است. گازپروم نفت نیز افت ۵۴ درصدی سود را تجربه کرده و علت آن را مالیات‌های سنگین و کاهش ارزش روبل عنوان کرده است. نوواتک، بزرگ‌ترین تولیدکننده خصوصی گاز در روسیه، نیز کاهش سود داشته، اما دلیل اصلی آن افزایش هزینه‌های عملیاتی بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که تولیدکنندگان گاز، به‌ویژه LNG، در برابر تحریم‌ها مقاوم‌تر هستند و چشم‌انداز تقاضای بهتری دارند.

با وجود کاهش درآمدها، هیچ‌یک از شرکت‌های نفتی روسیه تولید خود را کاهش نداده‌اند. حتی برخی از آن‌ها افزایش تولید را گزارش کرده‌اند، که نشان‌دهنده تقاضای پایدار برای نفت خام است. با این حال، این تقاضا در قیمت‌های جهانی منعکس نشده و درآمد شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار داده است. طبق گزارش بلومبرگ، میانگین قیمت نفت اورال روسیه در نیمه اول سال ۵۸ دلار در هر بشکه بوده که نسبت به نیمه دوم سال ۲۰۲۴، ۱۳ درصد کاهش داشته است.

چشم‌انداز قیمت نفت همچنان ضعیف است. حتی با وجود درخواست فرانسه و آلمان برای اعمال تحریم‌های ثانویه علیه خریداران نفت روسیه، قیمت‌ها کاهش یافته‌اند. این نشان می‌دهد که معامله‌گران یا به اجرای تحریم‌ها باور ندارند یا فکر نمی‌کنند تأثیر قابل‌توجهی بر عرضه نفت روسیه داشته باشند. تمرکز بازار همچنان بر مازاد عرضه باقی مانده است، نه بر تحولات سیاسی.

در همین راستا، صادرات نفت روسیه به هند در حال افزایش است، با وجود تعرفه ۲۵ درصدی آمریکا بر واردات هند. تحلیلگران معتقدند هند به دلیل افزایش ظرفیت پالایش داخلی و بهره‌برداری از تخفیف‌های نفتی روسیه، واردات خود را کاهش نخواهد داد. این موضوع تأییدی بر این است که بازار نفت نسبت به فشارهای تحریمی بی‌حس شده و نگرانی اصلی همچنان مازاد عرضه جهانی است.