به نظر میرسد که یک استارتآپ چینی هوش مصنوعی به نام DeepSeek به طور ناگهانی و یک شبه، بخش هوش مصنوعی را دگرگون کرده است. گزارشها حاکی از آن است که قابلیتهای چتبات این شرکت، که به طور غیرمنتظرهای وارد صحنه شد، با پروژههای بزرگ و پرهزینهای مانند ChatGPT برابری میکند. NPR گزارش میدهد که این چتبات «در برابر رهبران صنعت، مانند OpenAI و گوگل، حرف خود را میزند، علیرغم اینکه با هزینه و قدرت محاسباتی کمتری ساخته شده است» و ورود آن به بازارهای جهانی را به عنوان یک «لحظه اسپوتنیک» توصیف میکند که در آن بخش فناوری ایالات متحده به طور کامل و غیرمنتظرهای تحت الشعاع قرار گرفته است.
پیامدهای مالی این لحظه اسپوتنیک در حال حاضر بسیار بزرگ است. موفقیت چشمگیر مدل دوم DeepSeek، R1، باعث فروش گسترده سهام هوش مصنوعی شد. این هیجان بیش از نیم تریلیون دلار از ارزش بازار انویدیا، که خود را «رهبر جهانی در محاسبات هوش مصنوعی» مینامد، کاست و ضربه بزرگی نیز به تسلا، گوگل، آمازون و مایکروسافت وارد کرد.
و DeepSeek همه این کارها را با بودجهای بسیار محدود انجام داد. رویکرد این استارتآپ چینی در ساخت مدل هوش مصنوعی خود، تمامی مفروضات این بخش درباره هوش مصنوعی را زیر سوال برده و به احتمال زیاد مسیر این بخش را برای همیشه تغییر خواهد داد. The Verge این هفته گزارش داد: «عرف رایج این بوده است که فناوریهای بزرگ به سادگی بر هوش مصنوعی مسلط خواهند شد، زیرا پول نقد اضافی برای دنبال کردن پیشرفتها دارند. اکنون به نظر میرسد که فناوریهای بزرگ به سادگی پول خود را آتش زدهاند.»
این شکستن اسطورههای مالی پیامدهای گسترده و ماندگاری برای بخش فناوری جهانی خواهد داشت. همچنین تأثیرات عمیقی بر بخش انرژی خواهد گذاشت. نه تنها DeepSeek بسیار ارزانتر از رقبای خود است، بلکه ادعا میکند که به مراتب انرژیکارآمدتر نیز هست. این ادعای بزرگی است، زیرا تقاضای انرژی مراکز داده اخیراً به دلیل گسترش سریع هوش مصنوعی به سطوح بسیار بالایی رسیده است. مقیاس این نیازهای جدید انرژی به حدی قابل توجه است که به تنهایی امید بخش فناوری برای دستیابی به اهداف کاهش کربن خود را نابود کرده، فشار زیادی بر شبکههای انرژی در سراسر جهان وارد کرده و امنیت انرژی کل کشورها را تهدید میکند.
در حالی که مقیاس چالشی که تقاضای مراکز داده ایجاد میکند، به دلیل پیامدهای بالقوه آن برای امنیت انرژی و انتشار گازهای گلخانهای عظیم و ترسناک است، این موضوع همچنین یک فرصت جدی برای کسب درآمد توسط تأمینکنندگان انرژی به شمار میرود. به گزارش Axios، «شرکتهای انرژی از استارتاپهای کوچک راکتور گرفته تا شرکتهای خدمات عمومی بزرگ و تولیدکنندگان گاز—و بسیاری دیگر در این میان—مراکز داده را یک بازار حیاتی در ایالات متحده میدانند.» بنابراین، افشاگریها درباره بهرهوری نسبی انرژی DeepSeek میتواند باعث ایجاد عدم اطمینان گسترده در بازار انرژی شود.
جان لارسن از شرکت تحقیقاتی انرژی Rhodium Group میگوید: «به نظر میرسد که DeepSeek نشان میدهد که آموزش مدلهای قدرتمند میتواند بسیار کمتر از آنچه قبلاً تصور میشد برق مصرف کند.» او افزود: «در عین حال، DeepSeek هزینه استفاده از استنتاج هوش مصنوعی را بهشدت کاهش میدهد، که این موضوع میتواند منجر به افزایش گسترده استفاده مصرفکنندگان از آن شود و در نهایت باعث افزایش تقاضای برق گردد.»
در نهایت، پیشبینیها درباره رشد تقاضای انرژی ناشی از هوش مصنوعی از پیش مبهم بودند و برآوردهای رسمی در طیف وسیعی از ارقام نوسان داشتند. جنجال DeepSeek تنها بر نوسانهای قابلتوجه و از پیش موجود در این بخش نوظهور تأکید میکند.