«اعضای گروه ۷ باید واردات انرژی روسیه — نفت، زغالسنگ، گاز طبیعی و اورانیوم — را به طور کامل ممنوع کنند. کانادا، که پنجمین ذخایر بزرگ نفت جهان را دارد و از سه تولیدکننده برتر اورانیوم است، میتواند جای خالی را پر کند.» این بیانیه هفته جاری توسط رئیس گروه پژوهشی گروه ۷، استاد علوم سیاسی دانشگاه تورنتو، مطرح شد.
اما آیا واقعاً کانادا میتواند به طور کامل جایگزین روسیه در صحنه جهانی انرژی شود؟ این موضوع احتمالاً دشوار خواهد بود.
روسیه و کانادا هر دو در میان پنج تولیدکننده برتر نفت جهان قرار دارند. روسیه در رتبه سوم و کانادا در رتبه چهارم است، در حالی که جایگاههای اول و دوم به ترتیب متعلق به ایالات متحده و عربستان سعودی است. روسیه بیش از ۹ میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند و بدون تلاش عمده میتواند بیش از ۱۰ میلیون بشکه در روز تولید داشته باشد، در حالی که کانادا حدود ۵ میلیون بشکه در روز تولید دارد.
این خود دلیلی کافی است که بیانیه جان کیرتون را با تردید نگاه کنیم — از نظر فیزیکی غیرممکن است کشوری که روزانه ۵ میلیون بشکه نفت تولید میکند، جایگزین کشوری شود که تقریباً دو برابر آن را تولید میکند. این وضعیت جالبی است چون کانادا قطعاً منابع لازم برای این کار را دارد: این کشور از نظر ذخایر نفتی در رتبه سوم جهان قرار دارد، با ۱۷۱ میلیارد بشکه که بیشتر آنها در ماسههای نفتی است. در مقایسه، روسیه کمتر از نصف این مقدار ذخیره دارد، حدود ۸۰ میلیارد بشکه. با این حال، موضوع سیاست و قیمتها و اینکه آیا کانادا میتواند به طور فرضی تولید خود را به سطح روسیه برساند نیز مطرح است.
کانادا به خاطر پیچیدگیهای اداری در صنعت انرژی شهرت دارد. چندین دولت متوالی لیبرال تلاش کردهاند با مقررات زیستمحیطی فزاینده، صنعت را محدود کنند که این موضوع هزینههای تولیدکنندگان را افزایش داده و انجام کسبوکار را سختتر کرده است. با این وجود، کانادا بر خلاف افزایش این محدودیتها، تولید نفت خود را کاهش نداده بلکه افزایش داده است. پس تقاضا به خصوص در جنوب مرز زیاد است.
کانادا بیشتر نفت خام خود را به همسایهاش، ایالات متحده، صادر میکند. دلایل منطقی برای این کار وجود دارد و بزرگترین و سادهترین دلیل، جغرافیاست. انتقال نفت از کانادا به ایالات متحده از نظر جغرافیایی ساده است و از نظر اقتصادی نیز منطقی است، بنابراین تقریباً همه نفت کانادا تاکنون به آنجا رفته است، تا وقتی که اخیراً مقامات اتاوا تصمیم گرفتند کمی تنوع ایجاد کنند. جهت اصلی این تنوع به سوی آسیا است. اروپا هنوز نفت خام از کانادا وارد نمیکند و ژاپن هم واردات ندارد، اما به راحتی میتواند گاز طبیعی مایع (LNG) کانادا را وارد کند.