خیز پتروچاینا برای گسترش ذخایر گاز؛ راهبردی تازه در سایه افت درآمدهای نفتی چین

شرکت پتروچاینا توافق کرده است سه تأسیسات ذخیره‌سازی گاز طبیعی را از شرکت مادر دولتی خود، CNPC، به ارزش ۴۰ میلیارد یوان (۵.۵۹ میلیارد دلار) خریداری کند و بدین ترتیب نزدیک به ۱۱ میلیارد مترمکعب به ظرفیت عملیاتی خود بیفزاید. این معامله بیش از آنکه یک جابه‌جایی درون‌سازمانی به نظر برسد، نشانه‌ای است از اینکه بزرگ‌ترین شرکت نفت و گاز چین آینده بازار انرژی را در کجا می‌بیند.

زمان‌بندی این اقدام اتفاقی نیست. پتروچاینا در نیمه نخست سال ۲۰۲۵ سودی معادل ۱۱.۷۵ میلیارد دلار گزارش داد که نسبت به سال قبل ۵.۴ درصد کاهش داشت؛ علت اصلی، افت قیمت نفت خام و کاهش تقاضا برای بنزین و گازوئیل بود. متوسط قیمت تحقق‌یافته نفت خام ۱۴.۵ درصد کاهش یافت و به ۶۶.۲۱ دلار در هر بشکه رسید، در حالی که درآمد پالایش ۱۲.۸ درصد افت کرد. با این حال، گاز نقطه روشن عملکرد شرکت بود: این بخش سودی معادل ۱۸.۶ میلیارد یوان ثبت کرد که از سال گذشته بیشتر بود و به‌عنوان یکی از معدود حوزه‌های رشد ظاهر شد.

با خرید تأسیسات ذخیره‌سازی گاز در سین‌کیانگ، شیانگ‌گووسی و لیائوهه، پتروچاینا در حال تقویت ظرفیت خود و به دست گرفتن کنترل کامل زنجیره گاز است؛ آن هم در زمانی که پکن به‌طور جدی روی این سوخت به‌عنوان ابزاری برای امنیت انرژی و پلی با آلایندگی کمتر حساب باز کرده است. مصرف گاز در چین باثبات باقی مانده، حتی در شرایطی که خودروهای برقی سهم فروش سوخت‌های جاده‌ای را می‌کاهند، و CNPC پیش‌بینی می‌کند تقاضا در نیمه دوم این دهه شتاب بگیرد.

زمینه گسترده‌تر نیز اهمیت دارد. مصرف نفت چین در حال تثبیت است: بنزین و گازوئیل تحت فشار نفوذ خودروهای برقی و کامیون‌های سنگین با سوخت LNG قرار دارند. با این حال، پتروشیمی‌ها همچنان در حال رشد هستند؛ به همین دلیل پتروچاینا به‌تازگی بازسازی ۹.۶ میلیارد دلاری پالایشگاه دالیان را تأیید کرده که بر تولید پلاستیک و مواد شیمیایی متمرکز است، نه سوخت‌های عمده. در این میان، گاز به‌عنوان ابزار راهبردی باقی می‌ماند—برای تأمین گرمایش زمستان، متعادل‌سازی انرژی‌های تجدیدپذیر و تأمین بخش‌های پرمصرفی مانند مراکز داده هوش مصنوعی.

در سطح جهانی، این معامله اثرات موجی دارد. افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی داخلی چین نوسانات کوتاه‌مدت واردات را کاهش می‌دهد، اما آن را از بین نمی‌برد. پکن همچنان به خرید گاز خط لوله روسیه ادامه خواهد داد—چه تحریم‌ها برقرار باشد و چه نه—زیرا ارزان و در دسترس است. واردات LNG از آمریکا و قطر نیز بخشی از ترکیب باقی خواهد ماند، هرچند تعرفه‌های واشنگتن و سیاست‌های تجاری پرریسک ترامپ می‌تواند این جریان‌ها را سیاسی‌تر کند.

برای پتروچاینا، این اقدام تلاشی است برای تقویت تعادل مالی در بازاری که درآمدهای نفتی در حال کاهش و حاشیه سود پالایش محدود است. ذخیره‌سازی به شرکت انعطاف‌پذیری بیشتری می‌دهد—فضای بیشتر برای مدیریت نوسانات فصلی، اهرم بیشتر در مذاکرات و نقش پررنگ‌تر در پاسخ به درخواست پکن برای امنیت انرژی. گاز شاید سودهای کلان دوران رونق نفت را به همراه نداشته باشد، اما در شرایط فعلی روشن‌ترین مسیر رشد برای این شرکت محسوب می‌شود.