چالش انرژی اروپا؛ میان تحریم، تأمین و سیاست‌گذاری

اتحادیه اروپا درگیر یک معمای پیچیده انرژی شده است. وزیر انرژی آمریکا، کریس رایت، اخیراً اعلام کرده که اروپا می‌تواند واردات گاز طبیعی از روسیه را ظرف یک سال متوقف کند و حتی در عرض شش ماه به گاز مایع آمریکا (LNG) روی آورد. اما مانعی جدی در این مسیر وجود دارد: قیمت. گاز روسیه همچنان ارزان‌تر از گزینه‌های آمریکایی است و همین موضوع باعث شده اتحادیه اروپا در معرض انتقاداتی قرار گیرد که آن را متناقض و حتی ریاکارانه می‌دانند.

با وجود تحریم‌ها و وعده‌های مکرر برای قطع وابستگی به انرژی روسیه، واردات گاز مایع روسیه به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۴ به بالاترین سطح خود رسید. تلاش‌هایی برای ممنوعیت این واردات و حتی لغو قراردادهای بلندمدت بدون پرداخت جریمه مطرح شد، اما هیچ‌کدام به توقف جریان گاز منجر نشد. دلیل اصلی این روند، قیمت پایین‌تر گاز روسیه نسبت به گاز آمریکا بود.

در همین حال، صادرات گاز مایع آمریکا به اروپا افزایش چشمگیری داشته و اتحادیه اروپا به بزرگ‌ترین بازار این محصول تبدیل شده است. با این حال، اروپا همچنان بزرگ‌ترین خریدار گاز مایع روسیه نیز هست. در نیمه اول سال ۲۰۲۵، بیش از نیمی از صادرات LNG روسیه به اروپا رفت و حتی خرید گاز خط لوله‌ای نیز ادامه داشت، هرچند حجم آن نسبت به قبل از سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است. این وابستگی دوگانه نشان‌دهنده پیچیدگی تصمیم‌گیری‌های انرژی در اروپا است.

کمیسر انرژی اتحادیه اروپا، دان یورگنسن، اخیراً تأکید کرده که هدف نهایی قطع کامل واردات انرژی از روسیه تا ژانویه ۲۰۲۸ پابرجاست. استراتژی اروپا شامل افزایش واردات LNG از آمریکا و قطر، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر و تشدید نظارت بر تحریم‌هاست. اما هشدار داده شده که قطع سریع واردات می‌تواند بازار را دچار بی‌ثباتی کند، بنابراین رویکرد تدریجی ترجیح داده می‌شود.

قطر، یکی از تأمین‌کنندگان اصلی LNG اروپا، نیز چالش‌هایی ایجاد کرده است. با اجرای دستورالعمل «راستی‌آزمایی پایداری شرکتی» در اتحادیه اروپا، شرکت‌ها موظف به رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و حقوق بشری شده‌اند. وزیر انرژی قطر هشدار داده که در صورت اعمال جریمه‌های سنگین، ممکن است از بازار اروپا خارج شود. در نتیجه، اروپا میان فشار برای کاهش درآمدهای انرژی روسیه، همکاری با آمریکا و تأمین انرژی ارزان گرفتار شده است—بدون آن‌که متهم به تناقض‌گویی شود. این یک بازی پیچیده و دشوار است.