گسترش سریع انرژیهای تجدیدپذیر، بهویژه خورشیدی و بادی، باعث افزایش ساعتهایی شده است که قیمت برق به زیر صفر کاهش مییابد، به این معنی که شرکتهای خدماترسان باید به مصرفکنندگان پول بدهند تا انرژی اضافی را دریافت کنند. این پدیده که پیشتر نادر بود، اکنون به امری رایج تبدیل شده است، زیرا تولید انرژیهای تجدیدپذیر همیشه با میزان تقاضا همخوانی ندارد و عواملی مانند شرایط جوی و زمان روز بر آن تأثیر میگذارند. در حالی که انرژیهای تجدیدپذیر جایگزینی پاک و مقرونبهصرفه برای سوختهای فسیلی ارائه میدهند، نوسانات آنها چالشهایی را برای بازارهای انرژی، اپراتورهای شبکه و سرمایهگذاران ایجاد میکند.
اروپا بهویژه شاهد افزایش چشمگیر استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر بوده است که تا حدی ناشی از نیاز به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی روسیه پس از حمله این کشور به اوکراین در سال ۲۰۲۲ است. کشورهایی مانند آلمان ظرفیت انرژی خورشیدی خود را بهسرعت افزایش دادهاند، اما این امر منجر به ثبت رکوردی جدید در تعداد ساعات قیمتگذاری منفی انرژی شده است. اگرچه کاهش قیمتها برای مصرفکنندگان مفید است، اما خطرات مالی قابلتوجهی برای پروژههای انرژی تجدیدپذیر به همراه دارد، بهویژه با حذف تدریجی یارانههای دولتی که سودآوری این سرمایهگذاریها را دشوارتر میکند.
برای حفظ سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و دستیابی به اهداف جهانی آبوهوایی، سیاستگذاران و بازارهای انرژی باید چالشهای ناشی از قیمتگذاری منفی را برطرف کنند. دولتها در حال بررسی راهحلهای مقرراتی مانند تنظیم ساختارهای قیمتگذاری و اجرای تدابیر محدودکننده هستند، درحالیکه پیشرفتهای فناوری در حوزه ذخیرهسازی انرژی میتواند به ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا کمک کند. بااینحال، ذخیرهسازی انرژی در مقیاس بزرگ هنوز بهاندازه کافی توسعه نیافته و نیازمند نوآوریهای بیشتری است تا در بلندمدت پایداری شبکههای انرژی تجدیدپذیر تضمین شود.