بازار جهانی نفت در تنگنا؛ عرضه اوپک‌پلاس و تقاضای فصلی قیمت‌ها را بالا نگه داشته‌اند

بازار جهانی نفت خام، برخلاف پیش‌بینی‌ها مبنی بر عرضه فراوان‌تر، انعطاف‌پذیری و تنگنای قابل‌توجهی از خود نشان داده است، به‌ویژه پس از آن‌که اوپک‌پلاس افزایش تولیدی فراتر از انتظار را اعلام کرد. برخلاف پیش‌بینی‌هایی که انتظار کاهش قیمت نفت را در پی این خبر داشتند، قیمت نفت برنت در طول هفته از ۷۰ دلار در هر بشکه نیز فراتر رفت. این مسئله نشان‌دهنده تقاضای قوی پنهان و بازاری است که همچنان توان جذب عرضه را بدون انباشت بیش‌ازحد ذخایر دارد. این وضعیت گویای فاصله‌ای بین احساسات بازار و واقعیت‌های فیزیکی است، زیرا معامله‌گران قدرت تقاضا و وضعیت موجودی‌ها را دست‌کم گرفته بودند.

داده‌های کلیدی نیز از بازار فشرده پشتیبانی می‌کنند. طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ذخایر نفت کشورهای عضو OECD حدود ۱۰۰ میلیون بشکه کمتر از سطح مشابه سال گذشته است، در حالی که ذخایر کشورهای غیرعضو تنها افزایش اندکی را در اوایل سال نشان داده‌اند. وزیر انرژی امارات تأکید کرده که عدم افزایش قابل‌توجه ذخایر حتی با رشد تولید، نشان‌دهنده نیاز واقعی بازار به این بشکه‌های اضافی بوده است. این عوامل بیانگر آن است که افزایش تولید اوپک بازار را اشباع نکرده، بلکه به تأمین تقاضای فعلی کمک کرده است.

بازار گازوئیل به‌ویژه تحت فشار قرار گرفته و در فصل اوج مصرف در نیم‌کره شمالی، خطر کمبود عرضه آن وجود دارد. پالایشگاه‌ها در اواخر سال ۲۰۲۴ به دلیل سودآوری پایین، نرخ بهره‌برداری خود را کاهش دادند که منجر به پر نشدن کامل مخازن ذخیره شد. این وضعیت با مصرف بیشتر در زمستان سرد تشدید شد. تحلیل‌گران بر این باورند که پالایشگاه‌ها باید این عقب‌ماندگی را جبران کنند، اما این روند ممکن است باعث افزایش قیمت گازوئیل و دیگر فرآورده‌های نفتی شود. این وضعیت نشان‌دهنده تقاضای قوی برای محصولات پالایش‌شده است، حتی در شرایطی که قیمت نفت خام بی‌ثبات باقی مانده است.

تنگنای عرضه نفت در سطح منطقه‌ای نیز مشهود است، چه از نظر سطح ذخایر و چه واکنش قیمت‌ها به تنش‌های ژئوپلیتیکی. ذخایر نفت خام آمریکا در کوشینگ، اوکلاهما، به پایین‌ترین سطح در بیش از یک دهه اخیر رسیده و موجودی گازوئیل نیز ۲۳ درصد کمتر از میانگین پنج‌ساله است. حتی بدون آسیب مستقیم به زیرساخت‌های نفتی، تنش‌های خاورمیانه موجب جهش قیمت‌ها شده‌اند و حساسیت بازار به ریسک‌های احتمالی عرضه را نشان می‌دهند. این رویدادها تأییدی دیگر بر تنگنای بازار فیزیکی نفت هستند که تحلیل‌گران بسیاری آن را کمتر از واقع تخمین زده بودند.

با وجود شرایط کنونی، برخی تحلیل‌گران همچنان پیش‌بینی مازاد عرضه در ماه‌های آینده را دارند. برای نمونه، بانک ING انتظار دارد افزایش تولید اوپک‌پلاس بازار را در سه‌ماهه چهارم سال به سمت مازاد عرضه سوق دهد، به‌ویژه پس از پایان فصل پرتقاضای تابستان. هم‌زمان، اوپک پیش‌بینی خود از میزان تقاضا در سال ۲۰۲۶ را به دلیل کاهش رشد مصرف نفت چین از ۱۰۸ به ۱۰۶.۳ میلیون بشکه در روز کاهش داده است. اگرچه این موضوع ممکن است در آینده بازار را تا حدودی آزادتر کند، شرایط فعلی همچنان فشرده است و هرگونه کاهش قابل‌توجه قیمت احتمالاً تا پایان فصل اوج مصرف تابستان به تعویق خواهد افتاد.