جهش نرخ حمل نفتکش‌های غول‌پیکر با افزایش عرضه جهانی نفت

نرخ حمل نفتکش‌های بسیار بزرگ (VLCC) که توانایی جابجایی تا ۲ میلیون بشکه نفت را دارند، به بالاترین سطح خود از سال ۲۰۲۲ رسیده است. این افزایش ناشی از رشد تولید نفت توسط اوپک‌پلاس و کشورهای آمریکای جنوبی و همچنین افزایش مسیرهای طولانی‌مدت به آسیاست. نرخ حمل در مسیر کلیدی خاورمیانه به چین اخیراً به ۱۰۰ هزار دلار در روز رسیده که از اوج قبلی در جریان تنش‌های اسرائیل و ایران نیز فراتر رفته است. برخلاف دفعات قبل که جهش نرخ‌ها به دلیل بحران‌های ژئوپلیتیکی بود، این بار عوامل بنیادی بازار باعث رونق شده‌اند.

اوپک‌پلاس تولید خود را افزایش داده و عربستان سعودی نیز قیمت نفت صادراتی به آسیا را کاهش داده است؛ اقدامی که صادرات از خاورمیانه به بزرگ‌ترین منطقه واردکننده نفت جهان را تقویت کرده است. با پایان فصل گرمای شدید در خاورمیانه—که در آن نفت خام برای تولید برق مصرف می‌شود—انتظار می‌رود صادرات نفتی این منطقه افزایش یابد. در همین حال، تولیدکنندگان آمریکایی نیز عرضه خود را بالا برده‌اند و این روند تقاضا برای نفتکش‌ها را افزایش داده است. پیش‌بینی می‌شود این رونق تا فصل چهارم سال ادامه یابد و نرخ حمل برای کشتی‌های کوچکتر مانند آفراماکس و سوئزمکس نیز افزایش یابد.

تحریم‌های اعمال‌شده بر روسیه، ایران و ونزوئلا باعث تقسیم ناوگان جهانی نفتکش‌ها به دو دسته شده است: کشتی‌هایی که به تحریم‌ها پایبند هستند و کشتی‌هایی که در ناوگان سایه فعالیت می‌کنند. این تقسیم‌بندی باعث کاهش عرضه کشتی‌های مجاز برای حمل نفت شده و نرخ‌های نقطه‌ای را بالا برده است. نرخ حمل نفتکش VLCC در مسیر خاورمیانه به چین به ۶.۶ میلیون دلار در هر سفر رسیده و درآمد روزانه برخی کشتی‌ها از ۱۰۰ هزار دلار فراتر رفته است. تحلیلگران معتقدند مالکان کشتی‌های مجاز از افزایش تقاضای حمل‌ونقل طولانی‌مدت سود خواهند برد.

با این حال، این رونق نرخ‌ها می‌تواند به ضرر خودشان تمام شود. هزینه حمل نفت از ساحل خلیج آمریکا به آسیا به ۱.۷۵ دلار در هر بشکه رسیده که باعث کاهش سودآوری این مسیر شده است. افزایش حق‌العمل نفت WTI و نرخ‌های حمل بالا، نفت آمریکا را در بازار آسیا کمتر رقابتی کرده و ممکن است این مسیر مهم برای مدتی متوقف شود.

با وجود این چالش‌ها، فعالان صنعت همچنان خوش‌بین هستند. مدیرعامل شرکت تانکری فرانت‌لاین نروژ، لارس بارستاد، از رشد تقاضای فصلی خبر داده و انتظار دارد صادرات خاورمیانه با نزدیک شدن به زمستان افزایش یابد. اگرچه چشم‌انداز VLCCها همچنان مثبت است، اما کارشناسان هشدار می‌دهند که «آسمان بی‌ابر نیست». اگر هزینه‌های حمل‌ونقل همچنان افزایش یابد، ممکن است تقاضایی که باعث رونق فعلی شده، کاهش یابد.